De advertentie waarin honderden artsen bezwaar maakten tegen euthanasie bij dementerenden was afgelopen week een belangrijk moment in het maatschappelijk debat over dementeren en sterven. Het manifest van Hugo Borst en Carin Gaemers was een ander belangrijk moment in het alarm over “het verlies van alles”. Het resultaat van dit manifest mag er zijn, want alle politieke partijen doen beloften voor de ouderenzorg. Pauline Terreehorst met twintig jaar ervaring in zorgen voor dementerende ouders schrijft in de NRC: ” Een eind maken aan zo’n bestaan vereist moed, van iedereen die erbij betrokken is. Dan hebben al die horrorverhalen over dementie van radeloze oms
tanders tenminste enige zin. Dat het erg is, weten we nu wel.”
“Old age is not for sissies.”
Ja, het is erg, écht heel erg. Maar hoe erg, is erg?
Mijn moeder had Alzheimer, was 15 jaar onderweg met het verliezen van alles. En natuurlijk moest ik haar redden, al haar verlies was ook mijn verlies. Radeloos was ik soms. Maar er was ook troost, zachtheid en nabijheid in dit verliezen van alles. Goede zorg en kleinschalige wonen. Medebewoners en hun families in eenzelfde hopeloosheid, waren door deze gelijkheid van omstandigheden vaak een troost. Zachtheid was er ook; want iedereen daar, was tegelijk alleen en niet alleen. En soms gebeurden er dingen die niet goed waren. Ook dat is zo. Meer verzorgenden is absolute noodzaak. Maar de moed om een eind te maken aan zo’n bestaan? Die was er niet en die moed was gelukkig ook niet nodig.
Old age is not for sissies
‘ik weet het niet meer’
zei ze telkens
honderd
en
duizend keer.
Maar
in het weten
dat dit
‘ik weet het niet meer’
steeds geweten wordt
al
die honderdduizend keer
is
grote troost
en
genade
voor alles
en
voor iedereen.
Als het verlies van alles je bezig houdt, dan is er de onderstaande link naar dit thema in de Correspondent. Zelf vind ik vooral het beeldverhaal, ontroerend en treffend.